انواع باکس ضد انفجار و کاربرد آن

باکس‌های ضد انفجار یکی از تجهیزات ضروری برای حفظ ایمنی در محیط‌های صنعتی و پرخطر هستند. این باکس‌ها برای محافظت از دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی در برابر خطرات انفجار و آتش‌سوزی طراحی شده‌اند. در بسیاری از صنایع، به‌ویژه در صنعت نفت و گاز، پتروشیمی، معادن و سایر صنایعی که با مواد قابل اشتعال یا گازهای خطرناک سروکار دارند، استفاده از این باکس‌ها امری ضروری است.

باکس ضد انفجار چیست؟

باکس ضد انفجار به محفظه‌هایی اطلاق می‌شود که برای حفاظت از تجهیزات برقی و الکترونیکی در برابر خطرات انفجار و آتش‌سوزی طراحی شده‌اند. این باکس‌ها معمولاً در محیط‌هایی که خطرات ناشی از گازهای قابل اشتعال و مواد انفجاری وجود دارد، استفاده می‌شوند.

باکس‌های ضد انفجار به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از ورود جرقه‌ها یا شعله‌های ناشی از داخل محفظه به خارج و همچنین از ورود گازهای قابل اشتعال به داخل محفظه جلوگیری کنند. این تجهیزات برای حفظ ایمنی کارکنان و تجهیزات در برابر خطرات ناشی از انفجار و آتش‌سوزی بسیار اهمیت دارند.

باکس‌های ضد انفجار در صنایع مختلفی کاربرد دارند و برای انواع دستگاه‌ها و تجهیزات مختلف مانند تابلوهای برق، کنترل‌کننده‌ها، کنتاکتورها، فیوزها و بردهای الکترونیکی استفاده می‌شوند. بسته به نیاز، این باکس‌ها می‌توانند از جنس‌های مختلفی مانند آلومینیوم، چدن، استیل، پلاستیک و GRP (باکالیت) ساخته شوند.

انواع باکس ضد انفجار از نظر نوع حفاظت

باکس‌های ضد انفجار از نظر نوع حفاظت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: باکس‌های Ex d و باکس‌های Ex e. این تقسیم‌بندی بر اساس نحوه عملکرد باکس‌ها و نوع تجهیزاتی که در آن‌ها قرار می‌گیرد، انجام می‌شود. در ادامه به بررسی این دو نوع باکس خواهیم پرداخت.

باکس‌های ضد انفجار Ex d

باکس‌های Ex d به‌طور عمده در محیط‌هایی استفاده می‌شوند که خطر ایجاد جرقه در داخل تابلو وجود دارد. به عبارت دیگر، اگر تجهیزاتی در داخل باکس باعث ایجاد جرقه شوند، این باکس‌ها از پخش شدن جرقه به بیرون و بروز انفجار جلوگیری می‌کنند. باکس‌های Ex d به‌ویژه برای محیط‌هایی که تجهیزات الکتریکی به طور مستقیم در معرض گازهای قابل اشتعال یا مواد انفجاری قرار دارند، مناسب هستند.

باکس ضد انفجار معمولاً از جنس آلومینیوم یا چدن ساخته می‌شوند و به دلیل ضخامت بالای بدنه، دارای مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه هستند. در این باکس‌ها می‌توان تجهیزاتی را قرار داد که خود ضد انفجار نباشند، از جمله ترمینال‌ها، کنتاکتورها، فیوزها و بردهای الکترونیکی. به‌ویژه در محیط‌هایی که نیاز به حفاظت گازی IIB و IIC دارند، باکس‌های Ex d بهترین انتخاب هستند.

یکی از ویژگی‌های بارز باکس‌های Ex d این است که دارای درجه حفاظت بسیار بالایی هستند، به‌طوری که در آن‌ها می‌توان تجهیزاتی با خطر ایجاد جرقه نیز قرار داد. این باکس‌ها به‌طور معمول به‌صورت ریخته‌گری ساخته می‌شوند که موجب افزایش مقاومت و دوام آن‌ها می‌شود.

باکس‌های ضد انفجار Ex e

باکس‌های Ex e در محیط‌هایی استفاده می‌شوند که از تجهیزات ضد انفجار در داخل تابلو استفاده می‌شود و فقط از ترمینال‌ها برای اتصال سیم‌ها و کابل‌ها استفاده می‌شود. این باکس‌ها معمولاً برای محافظت از ترمینال‌ها و اتصالات در برابر خطرات ناشی از مواد قابل اشتعال به کار می‌روند. با توجه به نوع کاربرد، در این باکس‌ها نباید از تجهیزات جرقه‌زن مانند کنتاکتورها یا فیوزها استفاده شود، زیرا این نوع باکس‌ها برای چنین تجهیزاتی طراحی نشده‌اند.

جنس این باکس ضد انفجار می‌تواند آلومینیومی، استیل یا پلاستیکی (GRP) باشد و نسبت به باکس‌های Ex d از وزن سبک‌تری برخوردارند. به‌طور کلی، باکس‌های Ex e به دلیل ساختار ساده‌تر و هزینه کمتری که دارند، معمولاً در محیط‌هایی با خطر انفجار کم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

باکس‌های Ex e به‌طور معمول به روش دایکست (Die casting) تولید می‌شوند، یعنی آلومینیوم به قالب‌هایی تزریق می‌شود که به‌طور دقیق شکل داده می‌شود. این باکس‌ها به دلیل وزن سبک‌تر و ساختار ساده‌تر، انتخاب مناسبی برای محیط‌هایی هستند که نیازی به حفاظت بسیار بالا ندارند.

مقایسه باکس‌های Ex d و Ex e

در این بخش، به مقایسه دقیق‌تر باکس‌های Ex d و Ex e خواهیم پرداخت و تفاوت‌های مهم این دو نوع باکس را از جنبه‌های مختلف بررسی خواهیم کرد.

نوع ساخت باکس

باکس‌های Ex d معمولاً از طریق ریخته‌گری ساخته می‌شوند، در حالی که باکس‌های Ex e به روش دایکست تولید می‌شوند. در فرآیند دایکست، آلومینیوم به قالب‌های دقیق تزریق می‌شود. این تفاوت در روش ساخت منجر به تفاوت‌هایی در ویژگی‌های فیزیکی باکس‌ها می‌شود.

جنس و وزن باکس

باکس‌های Ex d معمولاً از آلومینیوم یا چدن ساخته می‌شوند و به دلیل ضخامت بیشتر بدنه، وزن بیشتری دارند. در مقابل، باکس‌های Ex e می‌توانند از آلومینیوم، استیل یا پلاستیک (GRP) ساخته شوند و به همین دلیل وزن کمتری دارند.

کاربرد و نوع تجهیزات

باکس‌های Ex d برای محیط‌هایی که خطر ایجاد جرقه و انفجار بالا است، طراحی شده‌اند. این باکس ضد انفجار می‌توانند تجهیزات جرقه‌زن مانند کنتاکتور و فیوز را در خود جای دهند. در حالی که باکس‌های Ex e فقط برای محیط‌هایی مناسب هستند که از ترمینال‌ها و اتصالات ضد انفجار استفاده می‌شود.

قیمت

به دلیل ضخامت بیشتر بدنه و مصرف بیشتر آلومینیوم در ساخت باکس‌های Ex d، این نوع باکس‌ها معمولاً گران‌تر از باکس‌های Ex e هستند. همچنین، راحتی استفاده و کارایی بالاتر باکس‌های Ex d نیز می‌تواند به افزایش قیمت آن‌ها کمک کند.

کاربردهای باکس ضد انفجار

باکس‌های ضد انفجار در صنایع مختلف برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر خطرات انفجار و آتش‌سوزی استفاده می‌شوند. این باکس‌ها به‌ویژه در صنایع حساس مانند نفت و گاز، پتروشیمی و معادن کاربرد دارند.

صنعت نفت و گاز

در صنعت نفت و گاز، خطرات ناشی از گازهای قابل اشتعال بسیار بالا است. باکس ضد انفجار برای محافظت از تجهیزات الکتریکی مانند تابلوهای برق و کنترل‌کننده‌ها در برابر انفجارها و آتش‌سوزی‌ها استفاده می‌شوند.

صنعت پتروشیمی

در این صنعت، مواد شیمیایی و گازهای خطرناک به طور مداوم در حال فعالیت هستند. باکس‌های ضد انفجار برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی و جلوگیری از وقوع انفجار در این محیط‌ها بسیار حیاتی هستند.

معادن

در معادن، به‌ویژه معادن زغال‌سنگ، خطر نشت گازهای قابل اشتعال مانند متان بسیار زیاد است. باکس‌های ضد انفجار برای حفاظت از سیستم‌های برقی و جلوگیری از وقوع انفجار به‌ویژه در معادن زغال‌سنگ و سایر معادن حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

صنعت الکترونیک

در محیط‌های الکترونیکی که خطرات ناشی از نوسانات برق و جرقه‌ها وجود دارد، باکس‌های ضد انفجار برای حفاظت از تجهیزات حساس الکترونیکی ضروری هستند.

صنایع تولید الکل و مواد شیمیایی

در این صنایع که مواد قابل اشتعال و گازهای خطرناک تولید می‌شوند، استفاده از باکس‌های ضد انفجار برای حفاظت از تجهیزات برقی بسیار ضروری است.

نتیجه‌گیری

باکس‌های ضد انفجار ابزارهایی حیاتی برای تضمین ایمنی در محیط‌های پرخطر صنعتی هستند. این باکس‌ها به دو دسته Ex d و Ex e تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. باکس‌های Ex d برای محیط‌هایی که خطر ایجاد جرقه و انفجار در آن‌ها بالا است، مناسب هستند، در حالی که باکس‌های Ex e برای محیط‌هایی که فقط از ترمینال‌ها و اتصالات استفاده می‌شود، طراحی شده‌اند.

انتخاب صحیح باکس ضد انفجار بر اساس نیازهای خاص هر محیط صنعتی، می‌تواند ایمنی کارکنان و تجهیزات را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد. اگر به دنبال مشاوره یا خرید باکس ضد انفجار هستید، مجموعه اطلس مگا ماشین می‌تواند شما را در انتخاب بهترین محصول برای محیط کاری‌تان یاری دهد.